De Stuurgroep Huidkankerzorg Nederland roept sociale partners op om samen met ons en het Nationaal Huidfonds te werken aan een nationaal programma voor zonveilig buitenwerken. Vóór gezond werken. Tégen huidkanker.
Explosieve groei huidkanker vraagt om actie
Huidkanker is de meest voorkomende én snelst stijgende vorm van kanker in Nederland. Cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) laten een verontrustende stijging zien van het aantal nieuwe diagnoses. Voor 2032 wordt een aantal van ruim 99.000 nieuwe gevallen voorspeld (IKNL, 2022). Dat zijn op een werkdag méér dan twee voetbalelftallen aan nieuwe huidkankerpatiënten, elk half uur. Naast persoonlijk leed brengt deze groei een toenemende druk op zorgpersoneel en zorgkosten met zich mee. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) stelde al in 2021 dat dit niet houdbaar is zonder ingrijpende keuzes en structureel preventiebeleid.
Uv-straling op de werkplek: een onderschat risico
Overmatige blootstelling aan uv-straling, van zonlicht of zonnebanken, is de voornaamste oorzaak van huidkanker. Dit maakt buitenwerkers extra kwetsbaar. In Nederland gaat het om bijna een half miljoen mensen – circa vijf procent van de beroepsbevolking – die regelmatig buiten werken. TNO becijferde in 2025 dat jaarlijks 7.000 Nederlanders kanker krijgen door schadelijke blootstelling op het werk; bij twee derde daarvan gaat het om huidkanker.
Buitenwerkers voelen zich nauwelijks kwetsbaar
Uit recent onderzoek van het Nationaal Huidfonds en Universiteit Maastricht blijkt dat buitenwerkers de risico’s van langdurige zonblootstelling ernstig onderschatten. Slechts een klein deel ziet zichzelf als kwetsbaar voor huidkanker. Dit vergroot de noodzaak om bewustwording en bescherming structureel te verankeren.
Leren van succesvolle buitenlandse voorbeelden
Ervaringen in Australië en Denemarken tonen aan dat preventieve maatregelen effectief kunnen zijn. Voorlichting, gratis zonbeschermingsmiddelen en schaduwvoorzieningen op werkplekken hebben daar geleid tot minder verbranding en uiteindelijk minder huidkanker. De baten gaan verder dan gezondheidswinst: de besparing op zorgkosten overtreft de investeringen in preventie.
Tijd voor een structurele aanpak in arbobeleid
De Nederlandse overheid erkent het belang van preventie, maar er zijn weinig structurele financiële middelen. In het kader van ‘Gezondheid in alle beleidsdomeinen’ wordt nu gewerkt aan domeinoverstijgende integratie van preventieve maatregelen. De Stuurgroep Huidkankerzorg Nederland pleit ervoor om zonveiligheid structureel op te nemen in het arbobeleid. Dat is de logische plek om bescherming tegen uv-straling op het werk te regelen.
Arbobeleid als sleutel tot zonveilig buitenwerken
Het huidige Arbobeleid biedt al diverse instrumenten die eenvoudig inzetbaar zijn om zonveilig werken te realiseren:
- Arbo-catalogi per branche
- RI&E (Risico-inventarisatie en -evaluatie)
- Beschermende kleding en zonwerende middelen
- Hitteprotocollen
Toch worden deze middelen nog nauwelijks toegepast voor zonveiligheid. Het is tijd om daar verandering in te brengen. Zonveilig buitenwerken zou vanzelfsprekend moeten zijn. Net zo vanzelfsprekend als een helm op de bouwplaats of gehoorbescherming in lawaaiige omgevingen.
Pleidooi voor een nationaal programma zonveilig werken
De Stuurgroep Huidkankerzorg Nederland doet daarom een dringende oproep aan betrokken partijen – waaronder het ministerie van SZW, de Sociaal-Economische Raad, werkgevers- en werknemersorganisaties en brancheverenigingen – om samen te werken aan een nationaal programma voor zonveilig buiten werken.
Een dergelijk programma zou kunnen bestaan uit:
- Structurele voorlichting en gedragsinterventies
- Toegankelijke zonbeschermingsmiddelen op werkplekken
- Groene schaduwvoorzieningen op openbare en werkplekken
- Integratie van zonveiligheid in Arbo- en klimaatadaptatiebeleid
Gezonde werkplekken zijn gezamenlijke verantwoordelijkheid
Zonveilig buitenwerken vraagt om een collectieve inspanning. De zonkracht is niet te regelen met een aan- en uitknop – maar preventie is wél mogelijk. Daarvoor is nodig dat beleidsmakers, werkgevers en werknemers zich gezamenlijk inzetten voor structurele bescherming tegen uv-straling. De inzet: gezondere werkplekken, lagere zorgdruk en uiteindelijk minder huidkanker.
Lees verder: hoe we huidkanker structureel kunnen voorkomen
Wilt u meer weten over hoe we samen kunnen bouwen aan zonveilig werken in Nederland? Lees dan het volledige pleidooi van de Stuurgroep Huidkankerzorg Nederland en ontdek hoe beleidsmakers, bedrijven en instellingen kunnen bijdragen aan een gezonde toekomst.