We gaan, binnen vijf jaar, naar bijna 350 nieuwe patiënten per gemiddelde werkdag
Actieplan
Vanaf de start van de Nederlandse Kankerregistratie (1989) is het jaarlijks aantal nieuwe huidkankerpatiënten verviervoudigd. Het einde van deze explosieve stijging is nog niet in zicht. We gaan, binnen vijf jaar, naar bijna 350 nieuwe patiënten per gemiddelde werkdag. Ieder halfuur twee complete voetbalelftallen met huidkanker erbij. Het door de Stuurgroep Huidkankerzorg Nederland in april 2021 gepresenteerde Nationaal Actieplan Huidkanker (NAH) lanceerde concrete voorstellen om daar iets aan te doen!
Urgentie
Het NAH onderstreepte nog maar eens de urgentie van een snelle, effectieve aanpak van het huidkankerprobleem in Nederland. Behalve met het toegevoegde kostenplaatje van toekomstige huidkankerzorg (€1,35 miljard in 2030), kregen de zorgwekkende cijfers uit het eerdere IKNL-rapport (2019) extra smoel door de persoonlijke verhalen en foto’s van Jaap Touw en Ed van der Want. De lange medische CV’s van deze ervaringsdeskundigen illustreerden dat adequate behandeling van huidkanker niet altijd slechts een kwestie is van even een plekje wegwerken. Huidkanker is vaak een chronische aandoening, veel huidkankerpatienten doen langdurig beroep op zorg.
Belachelijk idee dat bruin worden gezond is.
Lange termijn aanpak: preventie
Huidkanker is een grotendeels leefstijl gerelateerde, in principe vermijdbare aandoening. Huidkanker ontstaat voornamelijk door, al dan niet bewuste, overmatige blootstelling aan uv-straling van zon en zonnebanken. Deze zorgt voor huidschade in de vorm van veroudering (rimpels) en verbranding (met verhoogd risico op huidkanker), en kan tevens bepaalde oogaandoeningen veroorzaken.
Het NAH zette daarom fors in op effectieve primaire preventie om de problemen m.b.t. de houdbaarheid van de huidkankerzorg op te lossen. En riep landelijke én lokale politici, beleidsmakers en andere betrokkenen op dat de komende jaren óók te doen.
Niet blijven dweilen met de kraan open, nog méér zorg, het achteraf repareren van de eigenlijk onnodige gevolgen van de schade. Gaan voor het bevorderen van gezondheid, voor verandering van zongedrag en zonnebankgebruik en het daarmee voorkómen van huidkanker. Daarbij allereerst focussen op een viertal hoog risico doelgroepen: (ouders/verzorgers van) kinderen tot 18 jaar, buitensporters, buitenwerkers en zonnebankgebruikers. Met jaarlijkse campagnes om ze bewust te maken van risico’s van hun gedrag en van mogelijke gedragsalternatieven, en zo te bevorderen dat zij een geïnformeerde gedragskeuze kunnen maken. Maar óók met maatregelen om uitvoering van verstandig gedrag te bevorderen, de gezonde keuze ook de gemakkelijkste keuze te maken. Bijvoorbeeld door te zorgen voor optimale (groene) schaduwcreatie op en/of rond parken, speeltuinen, pleinen, straten, sportvelden, openluchtzwembaden en andere recreatieplekken. En door in verschillende settingen zoals kinderopvang, scholen, sportterreinen en andere recreatieve buitenplekken te zorgen voor beschikbaarheid van goede zonbeschermingsmiddelen.
Korte termijn aanpak: passende zorg
De Stuurgroep realiseerde zich dat de preventieve aanpak een kwestie van lange adem is, die ook in financiële zin pas op langere termijn maximaal rendeert. Er was méér nodig, om ook al op kortere termijn de druk van de zorgketel te halen.
Niet voor niets combineerde het NAH de focus op huidkankerpreventie met een pleidooi voor andere (betere, efficiëntere, slimmere) huidkankerzorg, waarbij gepast gebruik van evidence-based toepassingen van digitale en andere technologische ondersteuning een belangrijke rol speelt. Bijvoorbeeld het benutten van bewezen mogelijkheden van eHealth en kunstmatige intelligentie als onderdelen van reguliere zorg. Maar ook het afschaffen van bewezen onnodige zorg, zoals een deel van de na behandeling uitgevoerde nacontroles.